رابطه ادراك از سبك هاي فرزندپروري با پيشرفت تحصيلي: نقش واسطه اي انگيزش تحصيلي

هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير ادراك سبكهاي فرزندپروري درگيري، حمايت از خودمختاري و گرمي والدين و انگيزش خودمختار تحصيلي بر پيشرفت تحصيلي به روش تحليل مسير مي باشد. به اين منظور 337 دانش آموز دختر و پسر پايه سوم رشته رياضي دبيرستان هاي شهر بجنورد با روش نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي انتخاب شدند. در اين پژوهش براي جمع آوري اطلاعات از دو مقياس ادراك شيوه والدين(POPS-42) رابینز(۱۹۹۴) شامل خرده مقياس هاي درگيري، حمايت از خودمختاري و گرمي پدر/ مادر و مقياس انگيزش تحصيلي(AMS-28) ولرند و همكاران(1989) شامل خرده مقياسهاي انگيزش دروني براي فهميدن، تجربه تحريك و انجام كار و تنظيم درون فكني شده، تنظيم همانند سازي شده، تنظيم بيروني و بي انگيزگي، استفاده شد. بدين ترتيب كه پس از ترجمه مقياس ها و تأييد همخواني ترجمه ها با متن اصلي توسط اساتيد روانشناسي و زبان انگليسي، تحليل عاملي اكتشافي با روش بيشينه احتمال و چرخش واريماكس به اجرا درآمدكه نتايج حاكي از تكرار 7 عامل با 26 سوال را براي (AMS) و 6 عامل با 40 سوال براي (POPS) بود. تجانس محتوايي مقياس انگيزش تحصيلي(90/0 = AGFI ،92/0=GFI ، 045/0= RMR ، 34/1 =df /2χ ) و مقياس ادراك شيوه والدين(90/0 = AGFI ،91/0=GFI ، 04/0= RMR ، 02/1 =df /2χ ) نيز با تحليل عاملي تأييدي مورد تأييد قرار گرفت. آلفاي كرونباخ براي (AMS) بين 75/0 تا 91/0 براي خرده مقياسها و 71/0 براي كل مقياس و براي(POPS) از 82/0 تا 93/0 براي خرده مقياس ها و 83/0 براي كل آزمون بود. شاخص پيشرفت تحصيلي در اين تحقيق معدل پايان سال بود كه از كارنامه دانش آموزان استخراج شد. نتايج تحليل داده ها نشان داد كه مدل با داده هاي اين پژوهش برازش مناسبي دارد(20/0P= ،10df= ، 75/12 = 2χ، 03/0= RMSEA ،91/0 = AGFI ،94/0=GFI). تأثير مستقيم حمايت ازخودمختاري و گرمي والدين و انگيزش خودمختار تحصيلي بر پيشرفت تحصيلي معنادار بود. اما درگيري والدين تأثير مستقيم و معناداري بر پيشرفت تحصيلي نداشت. از ميان اين متغير ها انگيزش خودمختار تحصيلي بيشترين اثر مستقيم را بر پيشرفت تحصيلي داشت. سبكهاي فرزند پروري از طريق متغير واسطه اي انگيزش خودمختار تحصيلي بر پيشرفت تحصيلي تأثير غير مستقيم و معناداري داشتند. از ميان اين سبكها حمايت والدين از خودمختاري بيشترين اثر غير مستقيم را بر پيشرفت تحصيلي داشت. نقش واسطه اي انگيزش خودمختار تحصيلي ميان سبكهاي فرزندپروري و پيشرفت تحصيلي به تأييد رسيد. ميزان واريانس تبيين شده متغير درونزاي پيشرفت تحصيلي توسط درگيري والدين، حمايت والدين از خودمختاري، گرمي والدين و انگيزش خودمختار تحصيلي 76% برآورد شد. اين ميزان براي انگيزش خودمختار تحصيلي از روي درگيري والدين، حمايت والدين از خودمختاري وگرمي والدين برابر36% بود.